Gebelik dönemi, anne ve baba adayları için heyecan verici olduğu kadar endişe verici de olabilen bir süreçtir. Bebeğin sağlıklı doğup doğmayacağı sorusu, pek çok ailenin zihninde yer eden en önemli sorulardan biridir. Son yıllarda fetal DNA testi (Non-İnvaziv Prenatal Test – NIPT), gebelikte kromozom anomali riskini belirlemede en ileri teknolojilerden biri olarak öne çıkmıştır. Ancak bu testi yaptırmayı düşünen pek çok aile şu soruya takılmaktadır:

Fetal DNA testi yurtdışında mı yaptırılmalı?

Bu sorunun cevabı, sadece coğrafi bir seçim değildir. Çünkü testin güvenilirliği, yalnızca yurt içi veya yurt dışı kavramlarıyla sınırlı değildir. Asıl önemli olan; laboratuvarın kalite standartları, teknolojik altyapısı, firmanın kurumsallığı ve uzman kadrosudur.

Fetal DNA Testi Yurtdışında Yaptırılabilir mi?

Evet, fetal DNA testi yurtdışında da yaptırılabilir. Özellikle Amerika, Avrupa ve Asya’da bu alanda faaliyet gösteren köklü genetik laboratuvarlar bulunmaktadır. Bazı Türk firmaları, anne kanından alınan örnekleri iş birliği yaptıkları yurtdışı laboratuvarlarına göndererek test sonuçlarını sağlarlar. Bunun avantajları şunlar olabilir:

✅ Uluslararası yüksek teknolojili cihazlar ve gelişmiş biyoinformatik altyapı kullanılır.
✅ Bazı yurtdışı laboratuvarları, geniş kapsamlı analizler (ör. mikrodelesyon, duplikasyon, tüm genom taraması) yapabilir.
✅ Küresel düzeyde kalite sertifikalarına sahiptirler.

Ancak önemli olan tek şey yurtdışında testin yapılması değildir. Çünkü yüksek standartlarda çalışan, akredite Türk laboratuvarları da mevcuttur ve yurtdışındaki pek çok merkezin sunduğu hizmet kalitesini sağlayabilmektedir (Bianchi et al., 2022).

Yurtiçi mi, Yurtdışı mı? Asıl Önemli Olan Güvenilirlik ve Kurumsallık

Fetal DNA testi yaptırırken yalnızca testin hangi ülkede yapıldığına odaklanmak büyük bir hata olur. Çünkü aynı ülkede bile laboratuvarlar arasında ciddi kalite farkları bulunabilir. Testin güvenilirliğini belirleyen en önemli unsurlar şunlardır:

1. Laboratuvar Akreditasyonları

Laboratuvarın ISO 15189 gibi uluslararası akreditasyon belgelerine sahip olması büyük bir güvence sağlar. Akredite laboratuvarlar, süreçlerini düzenli olarak denetletir ve hata riskini minimize eder (Gil et al., 2017).

2. Testin Kapsamı

Bazı testler yalnızca Trizomi 21, Trizomi 18 ve Trizomi 13 gibi en sık görülen üç kromozom anomalisini tararken, bazı gelişmiş testler mikrodelesyon, duplikasyon ve tüm genom taraması yapabilir. Ailelerin testin kapsamını mutlaka sorgulaması gerekir.

3. Kurumsallık ve Tecrübe

Son yıllarda Türkiye’de çok sayıda yeni genetik test firması kurulmuştur. Ancak her yeni kurulan markaya güvenmek doğru değildir. Kurumsal firmalar:

• Uzun süredir sektörde faaliyet gösterir.
• Uluslararası iş birlikleri yapar.
• Deneyimli genetik uzmanları ile çalışır.
• Kişisel verilerin gizliliğine büyük önem verir.
• Şüpheli veya pozitif sonuçlarda aileyi yalnız bırakmaz ve danışmanlık sunar.

Yeni kurulan laboratuvarlar, yeterli teknolojik altyapıya veya uzmanlığa sahip olmayabilir. Bu da test sonuçlarının doğruluğunu ve güvenilirliğini riske atar.

Sadece Fiyat Odaklı Davranmayın

Yurtdışında test yaptırmak bazen daha pahalıya mal olabilir. Ancak en ucuz testin en doğru sonuçları vereceği düşüncesi yanlıştır. Düşük maliyetli testler, genellikle daha dar kapsamlıdır veya düşük kalite laboratuvarlarda yapılır. Testi yaptırmadan önce şu soruları mutlaka sorun:

✅ Laboratuvar akredite mi?
✅ Test hangi kromozomları tarıyor?
✅ Mikrodelesyon veya duplikasyon taraması var mı?
✅ Sonuçları uzmanlar mı yorumluyor?
✅ Genetik danışmanlık hizmeti sunuluyor mu?

Bu sorulara net yanıt alamıyorsanız, yalnızca fiyat veya “yurt dışı” etiketiyle karar vermek büyük bir risk oluşturabilir.

Sonuç

Sonuç olarak, fetal DNA testi hem yurt içinde hem de yurt dışında güvenle yapılabilir. Ancak esas olan testin yapıldığı yer değil; laboratuvarın kalite standartları, firmanın kurumsallığı, uzman kadro ve uluslararası deneyimidir.

Anne ve baba adaylarının, sağlıklı bir gebelik süreci ve doğru sonuçlar için yalnızca fiyat veya ülke bazlı tercih yapmaması, laboratuvarın güvenilirliğini ve kurumsal yapısını mutlaka sorgulaması büyük önem taşır. Unutmayın; bebeğinizin sağlığı, doğru laboratuvar ve doğru teste emanet edilmelidir.

Kaynakça

• Bianchi, D. W., Chiu, R. W. K., Lo, Y. M. D. (2022). Analysis of circulating fetal and maternal DNA in maternal blood for prenatal diagnosis. New England Journal of Medicine, 386(8), 757-766.
• Gil, M. M., Quezada, M. S., Bregant, B., Ferraro, M., Nicolaides, K. H. (2017). Implementation of maternal blood cell-free DNA testing in early screening for aneuploidies. Ultrasound in Obstetrics & Gynecology, 49(1), 70-75.