Gebelik süreci, anne ve baba adayları için heyecan verici olduğu kadar kaygı dolu bir dönemdir. Bebeklerinin sağlıklı olup olmadığı sorusu, neredeyse her anne adayının zihnini meşgul eder. İşte bu noktada modern tıbbın sunduğu en önemli yeniliklerden biri olan fetal DNA testi (Non-İnvaziv Prenatal Test – NIPT), gebelikte kromozomal anomali risklerini değerlendirmede öne çıkmaktadır.

Ancak piyasada farklı firmalar tarafından sunulan pek çok fetal DNA testi bulunmaktadır. Peki, hangi fetal DNA testi daha güvenilirdir? Bu sorunun yanıtı, yalnızca fiyat etiketine değil, çok daha derin unsurlara bağlıdır. Sadece Fiyat Değil, Güven ve Kaliteyi de Düşünün.

Fetal DNA Testinde Güvenilirlik Neye Bağlıdır?

Bir fetal DNA testinin güvenilirliğini belirleyen başlıca faktörler şunlardır:

• Analiz edilen kromozom sayısı ve test kapsamı
• Laboratuvarın kalite standartları ve akreditasyonları
• Testi gerçekleştiren firmanın tecrübesi ve kurumsallığı
• Sonuçların yorumlanmasında uzman kadronun rolü
• Veri güvenliği ve hasta gizliliği

Bu unsurların her biri, testin başarısı ve doğruluğu açısından kritik öneme sahiptir.

1. Testin Kapsamı ve Analiz Derinliği

Tüm fetal DNA testleri aynı kapsamda değildir. Bazıları yalnızca Trizomi 21 (Down sendromu), Trizomi 18 (Edwards sendromu) ve Trizomi 13 (Patau sendromu) gibi sık görülen üç kromozomal anomalinin taramasını yaparken, daha gelişmiş testler mikrodelesyonlar, duplikasyonlar, cinsiyet kromozomları anomalileri ve tüm genom analizini de kapsar (Bianchi et al., 2022).

Örneğin, sadece üç kromozomu inceleyen testler daha düşük fiyatlıdır. Ancak aileler bebeklerinde daha geniş bir tarama istiyorsa, kapsamlı testler tercih edilmelidir. Kapsam genişledikçe testin maliyeti artar; fakat güvenilirlik ve bilgi derinliği de yükselir.

2. Laboratuvarın Kalitesi ve Akreditasyonu

Bir testin güvenilirliğinde laboratuvar kalitesi kritik bir unsurdur. Laboratuvarın ISO 15189 gibi uluslararası akreditasyonlara sahip olması, testlerin yüksek standartlarda yapıldığının göstergesidir (Gil et al., 2017).

Akredite laboratuvarlar:
✅ Kalite kontrol süreçlerini düzenli uygular.
✅ Sonuçların doğruluğunu sürekli denetler.
✅ Uluslararası standartlarda çalışır.

Yeni kurulan, akredite olmayan laboratuvarlar ise hata riskini artırabilir. Dolayısıyla, ucuz fiyat sunan fakat kalite belgesi olmayan merkezlerden uzak durulması önemlidir.

3. Kurumsallık ve Tecrübe

Son yıllarda Türkiye’de genetik test alanında hızla yeni markalar kurulmaya başladı. Ancak her yeni kurulan markaya güvenmek risklidir. Çünkü fetal DNA testi yalnızca cihaz yatırımıyla değil, yıllar içinde kazanılmış deneyim, bilgi birikimi ve uluslararası iş birlikleriyle güvenilir hale gelir.

Kurumsal markaların avantajları:

• Uluslararası laboratuvarlarla iş birliği yapar.
• Deneyimli genetik uzmanları ile çalışır.
• Şüpheli ya da riskli sonuçlarda aileyi doğru yönlendirir.
• Kişisel verilerin gizliliğini güvence altına alır.

Kurumsallık, özellikle şüpheli veya sınırda çıkan sonuçların yorumlanmasında kritik rol oynar.

4. Sonuçların Yorumlanması ve Genetik Danışmanlık

Fetal DNA testinin yalnızca yapılması yetmez. Sonuçların uzman genetik danışmanlar tarafından doğru yorumlanması gerekir. Özellikle pozitif veya şüpheli sonuçlarda ailelerin yalnız bırakılmaması büyük önem taşır. Kurumsal firmalar, bu nedenle genetik danışmanlık hizmetini ücretsiz sunar.

Yanlış bir yorum, aileyi gereksiz kaygıya veya yanlış kararlara sürükleyebilir. Bu nedenle güvenilir firmalar, sonuçları mutlaka uzmanlar aracılığıyla açıklar (Gil et al., 2017).

5. Fiyat, Ama Doğru Hizmetle Birlikte

Türkiye’de fetal DNA testleri ortalama 8.000 TL ile 20.000 TL arasında değişmektedir. Elbette bütçe her aile için önemlidir. Ancak bu testi yalnızca “en ucuz fiyat” kriteriyle seçmek ciddi riskler taşır. Düşük maliyetli testler, bazen daha dar kapsamlı olabilir veya düşük kalite laboratuvarlarda yapılabilir.

Fiyat araştırması yaparken mutlaka şu soruları sorun:

• Laboratuvar akredite mi?
• Testin kapsamı ne kadar geniş?
• Sonuçlar uzmanlar tarafından mı yorumlanıyor?
• Firma uzun süredir mi sektörde faaliyet gösteriyor?

Sonuç

Sonuç olarak, hangi fetal DNA testinin daha güvenilir olduğu, testin kapsamına, laboratuvarın kalite standartlarına, firmanın kurumsallığına ve uzman kadroya bağlıdır. Sadece fiyata odaklanmak, geri dönüşü olmayan risklere yol açabilir.

Anne ve baba adayları, sağlıklı bir gebelik ve doğru bilgiler için laboratuvar seçimini titizlikle yapmalıdır. Unutmayın: Bebeğinizin ve sizin geleceğiniz, doğru teste ve güvenilir ellere emanettir.

Kaynakça

• Bianchi, D. W., Chiu, R. W. K., Lo, Y. M. D. (2022). Analysis of circulating fetal and maternal DNA in maternal blood for prenatal diagnosis. New England Journal of Medicine, 386(8), 757-766.
• Gil, M. M., Quezada, M. S., Bregant, B., Ferraro, M., Nicolaides, K. H. (2017). Implementation of maternal blood cell-free DNA testing in early screening for aneuploidies. Ultrasound in Obstetrics & Gynecology, 49(1), 70-75.